www.iatreion.gr  peri.1  169x70_dicapro
 
 
ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΣ-ΑΜΒΛΥΩΠΙΑ - 03/11/2007

γράφει ο γιατρός
ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ
www.karageorgopoulos.gr


Τι είναι στραβισμός;

Με τον όρο στραβισμό περιγράφουμε την παθολογική εκείνη κατάσταση που τα μάτια δεν είναι παράλληλα.
Η συχνότητα εμφάνισης στα παιδιά είναι περίπου 4%.
Το τι προκαλεί τον στραβισμό τις περισσότερες φορές δεν είναι γνωστό.Για κάποιο λόγο ο συγχρονισμός αυτός δεν γίνεται σωστά και εμφανίζεται ο στραβισμός. Παθήσεις του εγκεφάλου είναι υπεύθυνες μερικές φορές για την εμφάνιση του στραβισμού. Τέτοιες παθήσεις είναι:
Εγκεφαλική παράλυση
Σύνδρομο Down
Υδροκέφαλος
Όγκοι
Προωρότητα
Σε πολλά παιδιά υπάρχει κληρονομικότητα.

Ο στραβισμός (αλληθώρισμα) διακρίνεται σε οριζόντιο και κάθετο. Στον οριζόντιο στραβισμό το ένα μάτι ξεφεύγει προς τα μέσα ή προς τα έξω, ενώ στον κάθετο, ξεφεύγει προς τα πάνω ή προς τα κάτω.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό του στραβισμού είναι η μόνιμη ή η περιοδική εμφάνιση, δηλαδή εμφανίζεται όταν το παιδί είναι κουρασμένο, άρρωστο ή όταν εστιάζει σε κοντινά αντικείμενα.

Ο στραβισμός μπορεί να εμφανιστεί με την γέννηση ή σε μεγαλύτερη ηλικία. Τους τρεις πρώτους μήνες ζωής μπορεί φυσιολογικά τα μάτια να κινούνται ανεξάρτητα και να στραβίζουν. Μετά όμως από αυτό το χρονικό διάστημα τα μάτια του παιδιού πρέπει να είναι παράλληλα. Εάν μετά τον 3ο μήνα ζωής υπάρχει υπόνοια στραβισμού, τότε υπάρχει πρόβλημα και το παιδί πρέπει να το δει αμέσως παιδοφθαλμίατρος.

Είναι σοβαρό λάθος να νομίζουμε ότι ο στραβισμός θα περάσει με την πάροδο του χρόνου ή ότι το παιδί είναι πολύ μικρό και δεν μπορούμε να το εξετάσουμε ακόμη.
Η αναμονή μπορεί τελικά να αποδειχθεί επιβλαβής στην αντιμετώπιση του στραβισμού με την ανάπτυξη μη ανατάξιμης αμβλυωπίας (τεμπέλικο μάτι).

Υπάρχουν έξη μύες σε κάθε μάτι που το κινούν στις διάφορες κατευθύνσεις. Για να εστιάσουν και τα δύο μάτια στο αντικείμενο θα πρέπει οι μύες και των δύο ματιών να συγχρονιστούν και να δουλέψουν μαζί. Ο συγχρονισμός αυτός επιτυγχάνεται από τον εγκέφαλο.

Ψευδοστραβισμός
Είναι η κατάσταση εκείνη που το νεογνό φαίνεται ότι τα μάτια του στραβίζουν, ενώ στην πραγματικότητα είναι παράλληλα.
Αυτό οφείλεται στο ότι η μυτούλα του βρέφους είναι πλατιά στη βάση της με αποτέλεσμα να φαίνονται τα μάτια ότι στραβίζουν προς τα μέσα. Το φαινόμενο αυτό είναι πιο έντονο όταν το βρέφος κοιτάζει προς τα πλάγια.
Με την πάροδο του χρόνου η μύτη παίρνει την οριστική της μορφή και ο ψευδοστραβισμός εξαφανίζεται.
Στραβισμός επομένως που εξαφανίζεται με την πάροδο του χρόνου πρόκειται για ψευδοστραβισμό και ΟΧΙ πραγματικό στραβισμό.
Ο ψευδοστραβισμός σε αντίθεση με τον στραβισμό δεν χρήζει κάποιας θεραπείας.
Σε περίπτωση αμφιβολίας όμως θα πρέπει να ζητηθεί η γνώμη του παιδιάτρου ή του παιδοφθαλμιάτρου.


Τι είναι αμβλυωπία;

Είναι η ετερόπλευρη ή σπανιότερα, αμφοτερόπλευρη ελάττωση της οπτικής οξύτητας που προκαλείται από τη μη χρησιμοποίηση του ματιού κατά τη διάρκεια της νεογνικής και βρεφικής ηλικίας. Η φυσική εξέταση δεν αποκαλύπτει οργανική αιτία που να δικαιολογεί απώλεια όρασης. Πρόκειται κατά τα άλλα για ένα φυσιολογικό μάτι.
Η συχνότητα εμφάνισης της αμβλυωπίας είναι περίπου 3% του πληθυσμού.
Ο καλύτερος χρόνος θεραπείας είναι κατά την βρεφική και πρώιμη παιδική ηλικία.


Πως αναπτύσσεται η αμβλυωπία;

Φυσιολογικά τα μάτια του παιδιού είναι παράλληλα και βλέπουν το ίδιο αντικείμενο από ελαφρώς διαφορετική γωνία λόγω της μεταξύ τους απόστασης. Έτσι στον εγκέφαλο φθάνουν δύο παρόμοιες εικόνες, μία από κάθε μάτι. Ο εγκέφαλος με την σειρά του μπορεί και ενώνει τις δύο παρόμοιες εικόνες σε μία και μοναδική τρισδιάστατη εικόνα.
Αυτό λέγεται ταύτιση με στερεοσκοπική όραση.

Στην ύπαρξη στραβισμού, το καλό μάτι κοιτά ευθέως σε ένα αντικείμενο ενώ το άλλο κοιτά σε κάποια άλλη εικόνα. Ο εγκέφαλος λαμβάνει δύο διαφορετικές, αλλά καθαρές εικόνες που δεν μπορεί να τις ενώσει σε μία και έτσι δημιουργείται σύγχυση. Επίσης λαμβάνει από το μάτι που στραβίζει και μια ίδια εικόνα με την εικόνα του καλού ματιού αλλά θολή και εντοπισμένη σε διαφορετικό σημείο στο χώρο. Έτσι δημιουργείται διπλωπία.

Ο εγκέφαλος του παιδιού, για να αποφύγει την σύγχυση και την διπλωπία, γρήγορα και αυτόματα μαθαίνει, επειδή ακόμα είναι ευμετάβλητος, να αγνοεί την εικόνα που δέχεται από το μάτι που στραβίζει (καταστολή).
Ως αποτέλεσμα το καλό μάτι αναλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της λειτουργίας της όρασης ενώ το άλλο επειδή δεν χρησιμοποιείται μένει αδρανές και χάνει όραση (αμβλυωπεί-τεμπελιάζει).
Με τον ίδιο μηχανισμό έχουμε ανάπτυξη αμβλυωπίας, όταν δεν υπάρχει στραβισμός, αλλά υπάρχει διαφορά στην ευκρίνεια της εικόνας που δέχεται ο εγκέφαλος από το κάθε μάτι (ανισομετροπία, συγγενής καταρράκτης).

ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ
www.karageorgopoulos.gr


 ΑΓΩΓΗ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΥ
 dok.1
 MYALAS
 topten
 weather_gif