169x70_dicapro  peri.1  www.iatreion.gr
 
 
ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ - 22/05/2007



Μεταβολισμός

Κάθε φορά που καταπίνετε μια μπουκιά φαγητού το σώμα σας καλείται να δουλέψει σκληρά για να επεξεργαστεί αυτό που εσείς έχετε φάει και να πάρει τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται ο οργανισμός σας. Το σώμα σας παίρνει την ενέργεια που χρειάζεται από τα τρόφιμα μέσω μιας διαδικασίας που αποκαλείται μεταβολισμός.


Τι είναι μεταβολισμός και τι κάνει;


Ο μεταβολισμός είναι μια σειρά χημικών αντιδράσεων που πραγματοποιούνται στα κύτταρα του σώματος. Ο μεταβολισμός μετατρέπει τα τρόφιμα που τρώμε σε ενέργεια που απαιτείται για να τροφοδοτήσει όλες του τις ενέργειες, την κίνηση, τη σκέψη, την ανάπτυξη. Συγκεκριμένες πρωτεϊνες στο σώμα ελέγχουν τις χημικές αντιδράσεις του μεταβολισμού, και κάθε χημική αντίδραση συντονίζεται με άλλες. Στην πραγματικότητα, χιλιάδες μεταβολικές αντιδράσεις συμβαίνουν συγχρόνως για να κρατήσουν τα κύτταρά μας υγιή και ζωντανά.
Ο μεταβολισμός είναι μια σταθερή διαδικασία που αρχίζει όταν γίνεται η σύλληψή μας και τελειώνει όταν πεθαίνουμε. Είναι μια ζωτικής σημασίας διαδικασία για όλες τις μορφές ζωής - όχι μόνο για τους ανθρώπους.
Δίνουμε εδώ ένα παράδειγμα για το πώς λειτουργεί η διαδικασία του μεταβολισμού στους ανθρώπους.
Τα φυτά με τα φύλλα τους παίρνουν την ενέργεια από το φως του ήλιου. Ένα μόριο που καλείται χλωροφύλλη (αυτό που δίνει στα φύλλα το πράσινο χρώμα τους) χρησιμοποιείται από τα φυτά για να δημιουργήσει τα ζάκχαρα από το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα. Αυτή η διαδικασία καλείται φωτοσύνθεση.
Όταν οι άνθρωποι και τα ζώα τρώνε τα φυτά (ή, αν είναι κρεατοφάγα, τρώνε τα ζώα που έχουν φάει τα φυτά), παίρνουν από αυτά την ενέργεια (υπό μορφή ζάχαρης), μαζί με άλλες ζωτικής σημασίας χημικές ουσίες κύτταρο-οικοδόμησης. Το επόμενο βήμα του σώματος είναι να σπάσει τη ζάχαρη έτσι ώστε η ενέργεια που θα απελευθερωθεί να μπορεί να διανεμηθεί, και να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο από τα κύτταρα του σώματος.
Εκτός από τη ζάχαρη, και τα αμινοξέα και τα λιπαρά οξέα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πηγές ενέργειας από το σώμα όταν απαιτείται. Αυτές οι ενώσεις απορροφώνται από το αίμα, και μεταφέρονται στα κύτταρα. Κι εκεί στα κύτταρα άλλα ένζυμα ενεργούν για να επιταχύνουν ή να ρυθμίσουν τις χημικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα με "το μεταβολισμό" αυτών των ενώσεων. Κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών, η ενέργεια από αυτές τις ενώσεις μπορεί να απελευθερωθεί προς χρήση από το σώμα ή να αποθηκευτεί στους ιστούς του σώματος ειδικά το συκώτι, οι μύες, κ.α.
η διαδικασία του μεταβολισμού είναι πραγματικά μια πράξη ισορροπίας δύο δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα συγχρόνως:
του Αναβολισμού: ή ο εποικοδομητικός μεταβολισμός, ο οποίος αναλαμβάνει την οικοδόμηση των νέων κυττάρων, τη συντήρηση των ιστών του σώματος και την αποθήκευση της ενέργειας για μελλοντική χρήση. Κατά τη διάρκεια του αναβολισμού, τα μικρά μόρια αλλάζουν σε μεγαλύτερα, πιό σύνθετα μόρια του υδατάνθρακα, της πρωτεϊ'νης, και του λίπους.
του Καταβολισμού: ή ο καταστρεπτικός μεταβολισμός, τη διαδικασία που παράγει την ενέργεια που απαιτείται για όλη τη δραστηριότητα στα κύτταρα. Σε αυτήν την διαδικασία, τα κύτταρα χωρίζουν τα μεγάλα μόρια (συνήθως υδατάνθρακες και λίπη) για να απελευθερώσουν την ενέργεια. Αυτή η ενεργειακή απελευθέρωση παρέχει τα καύσιμα για τον αναβολισμό, θερμαίνει το σώμα, και επιτρέπει στους μυς και στο σώμα μας να κινηθούν. Δεδομένου ότι οι σύνθετες χημικές μονάδες χωρίζονται σε απλούστερες ουσίες, τα προϊόντα αποβλήτων που απελευθερώνονται στο στάδιο του καταβολισμού απομακρύνονται από το σώμα μας μέσω του δέρματος, των νεφρών, των πνευμόνων, και των εντέρων.
Αρκετές από τις ορμόνες παίρνουν μέρος στην διαδικασία του μεταβολισμού. Η Θυροξίνη μια ορμόνη που παράγεται και που απελευθερώνεται από τον αδένα θυροειδή διαδραματίζει έναν βασικό ρόλο στον καθορισμό πόσο γρήγορα ή αργά θα λάβουν χώρα οι χημικές αντιδράσεις του μεταβολισμού σε ένα σώμα.
Ένας άλλος αδένας, το πάγκρεας εκκρίνει τις ορμόνες που βοηθούν να καθορίσουν εάν η κύρια μεταβολική δραστηριότητα του σώματος σε έναν ιδιαίτερο χρόνο θα είναι αναβολική ή καταβολική. Παραδείγματος χάριν, μετά από ένα γεύμα, συνήθως εμφανίζεται περισσότερη αναβολική δραστηριότητα επειδή η κατανάλωση αυξάνει το επίπεδο γλυκόζης - το σημαντικότερο καύσιμο του σώματος - στο αίμα. Λόγο έχει εδώ η ορμόνη ινσουλίνη η οποία δίνει εντολή στα κύτταρα να αυξήσουν τις αναβολικές δραστηριότητές τους.
Ο μεταβολισμός είναι μια περίπλοκη χημική διαδικασία, έτσι δεν είναι περίεργο ότι πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να τον απλοποιήσουν με την σκέψη τους. Τον σκέφτονται σαν κάτι που επηρεάζει το πόσο εύκολα ο οργανισμός μας κερδίζει ή χάνει βάρος. Και εδώ τοποθετεί τις θερμίδες για να απλουστεύσει την κατανόησή του.
Μια θερμίδα είναι η μονάδα που μετρά πόση ενέργεια παρέχουν στο σώμα τα τρόφιμα.
Ο αριθμός θερμίδων που ένα πρόσωπο καίει σε μια ημέρα επηρεάζεται από το πόσο εκείνο το πρόσωπο ασκείται, την ποσότητα του λίπους και των μυων στο σώμα του και το δείκτη μεταβολισμού του.



Πράγματα που μπορούν
να πάνε στραβά
με το μεταβολισμό


Τις περισσότερες φορές ο μεταβολισμός σας λειτουργεί αποτελεσματικά χωρίς να σας απασχολεί. Μερικές φορές όμως ο μεταβολισμός σας μπορεί να διαταραχθεί.
Όταν ο μεταβολισμός των χημικών ουσιών στο σώμα διαταραχθεί μπορεί να προκαλέσει συγκέντρωση τοξικών ουσιών στο σώμα ή ανεπάρκεια ουσιών που απαιτούνται για την κανονική του λειτουργία, και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Κάποιες από τις διαταραχές μπορούν να είναι οι παρακάτω:
Υπερθυροειδισμός
προκαλείται από έναν υπερκινητικό θυροειδή αδένα. Ο θυροειδής απελευθερώνει πάρα πολύ θυροξίνη η οποία αυξάνει το βασικό μεταβολικό ποσοστό του προσώπου (BMR). Προκαλεί συμπτώματα όπως η απώλεια βάρους, αύξηση παλμών (ταχυπαλμίες), υπέρταση, εξόφθαλμο, και διόγκωση στον θυροειδή αδένα. Η ασθένεια μπορεί να ελεγχθεί με φάρμακα ή μέσω χειρουργικών επεμβάσεων και ακτινοβολίας.
Υποθυροειδισμός.
Προκαλείται από έναν αδρανή σχεδόν θυροειδή αδένα, και από αυτό προκύπτει αναπτυξιακό πρόβλημα ή μια καταστρεπτική ασθένεια του θυροειδή. Ο θυροειδής απελευθερώνει στην περίπτωση αυτή, λίγη θυροξίνη, έτσι το βασικό μεταβολικό ποσοστό ενός προσώπου (BMR) είναι χαμηλό.
Η αμέλεια για την αντιμετώπιση του υποθυροειδισμού μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την επιβράδυνση της ανάπτυξης στην νεανική ηλικία, την παρουσία κόπωσης, το υπερβολικό βάρος, την βραδυκαρδία κ.α. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με την λήψη ορμόνης

Διαβήτης τύπου 1


Ο τύπος 1 εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει και δεν εκκρίνει αρκετή ινσουλίνη. Τα συμπτώματα αυτής της ασθένειας περιλαμβάνουν την υπερβολική δίψα, την διούρηση, την πείνα, και την απώλεια βάρους. Μακροπρόθεσμα, η ασθένεια μπορεί να προκαλέσει προβλήματα νεφρών, τον πόνο λόγω της βλάβης των νεύρων, την τύφλωση, καρδιακές και αιματολογικές παθήσεις.

Διαβήτης τύπου 2


Ο τύπος 2 συμβαίνει όταν το σώμα δεν μπορεί να ανταποκριθεί κανονικά στην ινσουλίνη. Τα συμπτώματα αυτής της αναταραχής είναι παρόμοια με εκείνους του τύπου 1. Ο έλεγχος των επιπέδων ζάχαρου στο αίμα μειώνει τον κίνδυνο. Μακροπρόθεσμα εμφανίζονται προβλήματα υγείας ίδια με τον τύπο 1.

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ:

Ελληνική Εταιρεία Παχυσαρκίας

Διαβητολογικό Κέντρο Τζανείου Πειραιά

www.diabetesaustralia.com.au


 ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
 ΑΓΩΓΗ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΥ
 weather_gif
 dok.1
 topten