τηλεόραση+πρόχειρο φαγητό= άσθμα;
Ανακοινώθηκαν τον περασμένο Ιούλη, τα πρώτα συμπεράσματα από την έρευνα με τίτλο Στόχοι, μέθοδοι και προκαταρκτικά συμπεράσματα της σωματικής δραστηριότητας, της διατροφής και των αλλεργιών στα παιδιά που εξετάζονται στην επιδημιολογική μελέτη της Αθήνας που διεχήχθη από τους καθηγητές Κ. Πρίφτη, Δημ. Παναγιωτάκο, Μιχ. Ανθρακόπουλο, Αν. Παπαδημητρίου και Πολυξένη Νικολαΐδου.
Σκοπός της έρευνας
ήταν να καθορίσει τα συμπτώματα άσθματος σε ένα δείγμα παιδιών ηλικίας 10-12 χρόνων και να αξιολογηθούν αυτά σε σχέση με τον τρόπο ζωής των παιδιών και τις διατροφικές τους συνήθειες.
Ελέγχθηκαν 700 μαθητές 323 κορίτσια και 377 αγόρια ηλικίας 10 έως 12 χρόνων τα οποία επιλέχτηκαν από 18 σχολεία της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας. Τα σχολεία επιλέχθηκαν τυχαία για να επιτευχθεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα. Το κάθε παιδί αλλά και οι γονείς τους συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο που δημιουργήθηκε για τους σκοπούς της μελέτης και το οποίο αφορούσε σε πληροφορίες για την ηλικία το φύλο, τις διαιτητικές συνήθειες και το βαθμό σωματικής δραστηριότητας.
Η παρούσα μελέτη δεν μπορεί να επικυρώσει τις αιτιώδεις σχέσεις μεταξύ του άσθματος και του αυξανόμενου βάρους των μαθητών εντούτοις, τα συμπεράσματα της υπογραμμίζουν την σχέση του ασθματος με την αύξηση βάρους, τις σωματικές δραστηριότητες και τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών.
Η μελέτη PANACEA
Πήρε το όνομά της από τα αρχικά του τίτλου της εργασίας «The Physical Activity, Nutrition and Allergies in Children Examined in Athens». Είναι μια επιδημιολογική έρευνα με τρεις κύριες ερευνητικές υποθέσεις, δηλ. ότι η επικράτηση του άσθματος και των αλλεργιών στα αγόρια και κορίτσια από την Ελλάδα μεταξύ των ηλικιών 10-12 συσχετίζεται:
α) με τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά τους β) το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας γ) τις διαιτητικές συνήθειες
Η μελέτη σχεδιάστηκε σύμφωνα με το πρωτόκολλο του Ελσίνκι (1989). Το πρωτόκολλο της μελέτης έχει εγκριθεί από το ίδρυμα εκπαίδευσης ελληνικού Υπουργείου Παιδείας (έγκριση 29712/G7/2006). Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Τμήμα Παιδιατρικής, από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας.
Κοινωνικοδημογραφικές και ανθρωπομετρικές μετρήσεις
Οι γονείς κάθε παιδιού συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο που αναπτύχθηκε για τους σκοπούς της μελέτης και σχεδιάστηκε για να ανακτήσει τις πληροφορίες για: ηλικία, φύλο, σχολική τάξη ,διαιτητικές συνήθειες, άσθμα και άλλα αλλεργικά συμπτώματα. Το ίδιο ερωτηματολόγιο περιέλαβε επίσης τις πληροφορίες σχετικά με την κοινωνική θέση της οικογένειας, δηλ. εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων (καμία, βασική εκπαίδευση, γυμνάσιο, ακαδημαϊκό), αριθμού αυτοκινήτων μέσα στην οικογένεια, διαθεσιμότητας του -δωματίου του παιδιού και του αριθμού αμφιθαλών καθώς επίσης και πληροφοριών για τις εισαγωγές σε νοσοκομείο των παιδιών. Ένα πρόσθετο ερωτηματολόγιο σχετικά με τη σωματική δραστηριότητα των παιδιών ολοκληρώθηκε στο σχολείο από τα ίδια τα παιδιά.
Οι σωματομετρήσεις των παιδιών πραγματοποιήθηκαν στο σχολείο. Πρόσθετες πληροφορίες λήφθηκαν από το βιβλιάριο υγείας των παιδιών καθώς και πληροφορίες για το θηλασμό και την διάρκειά του. ανάλογες σωματομετρήσεις καταγράφηκαν και για τους γονείς.
Αξιολόγηση των συμπτωμάτων άσθματος
Προκειμένου να αξιολογηθούν τα συμπτώματα άσθματος υιοθετήθηκε το ερωτηματολόγιο της διεθνούς μελέτης (ISAAC).
Αξιολόγηση των διαιτητικών συνηθειών
Ένα ερωτηματολόγιο 63 ερωτήσεων που συγκέντρωνε τις πληροφορίες για την καθημερινή και εβδομαδιαία διατροφή συμπληρώθηκε από όλα τα παιδιά.
Καταγράφηκε έτσι και αξιολογήθηκε σε καθημερινή και εβδομαδιαία βάση η συχνότητα κατανάλωσης του πρωινού, δημητριακών, μέθοδοι μαγειρέματος, τύποι ελαίων.
Καταγράφηκε ακόμη η συχνότητα κατανάλωσης τροφίμων όπως το ψάρι, πουλερικά, κόκκινο κρέας, αυγά, άσπρο ψωμί, ολόκληρο ψωμί σιταριού, πατάτες, ρύζι, φρούτα, λαχανικά, χυμοί φρούτων, σόδα πίνει, λίγων θερμίδων μη αλκοολούχα ποτά, ποτά, και των παραδοσιακών ελληνικών μαγειρευμένων γευμάτων.
Αξιολογήθηκαν και τα γεύματα εκτός σπιτιού (καντίνα σχολείου κ.α.)
Τα προαναφερθέντα τρόφιμα και ποτά ήταν ταξινομημένα ως εξής:
1) «γαλακτοκομικά προϊόντα» που περιέλαμβανα όλα τα είδη γάλακτος, γιαουρτιού και τυριού
2) τσιμπήματα (snak) που ταξινομήθηκαν σε δύο κύριους τύπους αλμυρά και γλυκά όπως πίτσα, τυρόπιτα, σπανακόπιτα, πατατάκια, κρουασάντ, popcorn κ.α.
3) οποιοσδήποτε τύπος ανθρακούχου ποτού
4) χυμοί φρούτων (φρέσκοι, ή έτοιμοι)
5) άλλα ποτά (όπως το τσάι, chamomile, κ.λπ.) και
6) παραδοσιακά ελληνικά μαγειρευμένα τρόφιμα.
Επιπλέον, υπολογίστηκε με βάση το ερωτηματολόγιο, η καθημερινή λήψη ενέργειας (θερμίδες) κάθε παιδιού (σε kcal). Κατόπιν όλα τα παιδιά ταξινομήθηκαν σε τέσσερις ομάδες:
α) χαμηλός (<1,800 kcal),
β) μέτριος (1.800-2000 kcal),
γ) επαρκής (2.000-2.350 kcal)
δ) υψηλός (>2,350 kcal).
Αξιολόγηση της σωματικής δραστηριότητας
Οι πληροφορίες για τη συχνότητα και τη διάρκεια ποικίλων σωματικών δραστηριοτήτων των παιδιών ανακτήθηκαν και καταγράφηκαν με ερωτηματολόγιο το οποίο διαβάστηκε από τους ερευνητές και τα παιδιά απάντησαν πόσο συχνά και σε ποιο επίπεδο συμμετέχουν στον αθλητισμό ή τις διάφορες σωματικές δραστηριότητες όπως το βιαστικό περπάτημα, το τρέξιμο, η κολύμβηση και η ποδηλασία, αλλά και σε μη σχετικές δραστηριότητες, όπως η έξοδος με τους φίλους, κοινωνικές επισκέψεις, κινηματογράφο ή θέατρο.
Προσδιόρισαν επίσης το χρονικό διάστημα που ξοδεύεται στις στατικές δραστηριότητες (π.χ., τηλεόραση υπολογιστής, ηλεκτρονικά παιχνίδια).
συμπέρασμα
«Τα συμπεράσματά μας», τονίζουν οι έλληνες ερευνητές, «υπογραμμίζουν τη σχέση μεταξύ του άσθματος και της παχυσαρκίας στην Ελλάδα, και πρέπει να ληφθούν υπόψιν από τους φορείς χάραξης πολιτικής της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα προκειμένου να αποτραπεί αυτή η σχέση. Προσδοκούμε ότι η περαιτέρω ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων θα παράσχει νέες και πολύτιμες πληροφορίες για την σχέση της διατροφής, του τρόπου ζωής, της σωματικής δραστηριότητας και των κλινικών χαρακτηριστικών του άσθματος αλλά και άλλων αλλεργιών στους έλληνες μαθητές. ΠΗΓΗ: BIOMED
¶ξιο προσοχής το άρθρο που δημοσιεύεται στο ΒΗΜΑ Πώς «σερβίρουμε» το ΑΣΘΜΑ στα παιδιά μας