www.iatreion.gr  peri.1  169x70_dicapro
 
 
ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΥΣΛΕΞΙΑ - 12/04/2008

γράφει η  ΞΗΡΟΥ ΜΑΡΙΑ
BSc, MSc ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

Εισαγωγή:

Ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός έχει σταθερά συνδέσει τη μάθηση με τη σχολική εκπαίδευση. Χαρακτηριστικό είναι ότι, στην κλινική πράξη και τη βιβλιογραφία οι έννοιες μαθησιακή δυσκολία και σχολική αποτυχία χρησιμοποιήθηκαν αδιάκριτα, η μία αντί της άλλης, μέχρι πρόσφατα.
Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν τη συνηθέστερη αιτία για την οποία οι γονείς ζητούν βοήθεια για τα παιδιά τους. Η σχολική αποτυχία του παιδιού που προέρχεται από τις μαθησιακές του δυσκολίες, έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική του ανάπτυξη. Και αντίστροφα, οι διαταραχές της ψυχικής υγείας μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις μαθησιακές του ικανότητες.
Η σχολική αποτυχία προκαλεί στο παιδί συναισθήματα απομόνωσης, ντροπής και χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Ιστορικά στοιχεία :
Οι μαθησιακές δυσκολίες περιγράφτηκαν για πρώτη φορά από το Γάλλο γιατρό Ιταρντ . Στο τέλος του 19ου αιώνα, Βρετανοί, Γάλλοι και Γερμανοί νευρολόγοι δημοσίευσαν περιγραφές ενηλίκων, που μετά από τραυματισμό συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου παρουσίασαν διαταραχή στην αναγνωστική ικανότητα. Το επιστημονικό ενδιαφέρον συνδυάστηκε με την εφαρμογή της υποχρεωτικής βασικής εκπαίδευσης των παιδιών. Το 1895, ο James Χινσελγουντ, οφθαλμίατρος από τη Σκοτία, περιέγραψε την ειδική αναπτυξιακή διαταραχή της ανάγνωσης όπως την περιγράφουμε σήμερα.

Επιδημιολογία
Οι μαθησιακές δυσκολίες συνιστούν ένα από τα πιο σοβαρά κοινωνικά προβλήματα στο σύγχρονο κόσμο, καθώς υπολογίζεται ότι παρουσιάζονται τουλάχιστο στο 20% του μαθητικού πληθυσμού.
Οι μαθησιακές δυσκολίες διαγιγνώσκονται συχνότερα στα αγόρια απ΄ ότι στα κορίτσια, σε αναλογία 4 προς 1. Μαθησιακές δυσκολίες πολύ συχνά ανευρίσκονται και σε άλλα μέλη της οικογένειας, από γενιά σε γενιά. Υποστηρίζεται ότι οι μαθησιακές εμφανίζονται περισσότερο σε παιδιά πόλεων απ΄ ότι σ΄ αυτά των αγροτικών περιοχών. Μία πιθανή εξήγηση σε αυτό είναι ότι οι οικογένειες των πόλεων έχουν ευκολότερη πρόσβαση στα διαγνωστικά μέσα απ΄ ότι τα παιδιά που ζουν σε αγροτικές περιοχές.
Με αδρό τρόπο τα παιδιά, με σχολική δυσκολία μπορούν να χωριστούν σε τρεις ομάδες:
1. Παιδιά που οι δυσκολίες τους οφείλονται στη νοητική τους καθυστέρηση;
2. Παιδιά που η σχολική τους δυσκολία οφείλεται πρωταρχικά στις συναισθηματικές τους διαταραχές;
3. Παιδιά με ειδικές αναπτυξιακές διαταραχές που υπολογίζεται ότι αποτελούν το 3 – 7 % των παιδιών σχολικής ηλικίας.

Αιτιολογία:
Η μαθησιακή δυνατότητα του παιδιού εξαρτάται από :
Τις ιδιοσυστασιακές του ικανότητες
Το κίνητρο για μάθηση
Την ασυνείδητη φαντασιωτική του λειτουργία
Την ικανότητα του για συναισθηματική επένδυση και οριοθέτηση στόχων και επιδιώξεων που σχετίζονται με τη μάθηση
Την εξοικείωση του με την ομιλούμενη γλώσσα του σχολείου.
Το βαθμό που τα επιτεύγματα του στη μαθησιακή διαδικασία ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των γονιών, του σχολείου και ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος .
Σε στατιστική βάση, οι περιβαλλοντικοί και οι συναισθηματικοί παράγοντες ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες. Οι μαθησιακές δυσκολίες σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να προέρχονται από εξελικτικές – αναπτυξιακές δυσλειτουργίες σε κρίσιμους τομείς των γνωσιακών διαδικασιών, όπως ελλειμματική ικανότητα προσοχής, ελλείμματα κατά τη διαδικασία απομνημόνευσης, διαταραχές στο λόγο, διαταραχές κατά την εκτέλεση ανώτερων νοητικών λειτουργιών (π.χ. στην αφαιρετική λειτουργία ή στη διαδικασία αναζήτησης της σχέσης αιτίου – αιτιατικού), είτε σε δομικές ανεπάρκειες του εγκεφάλου στην οργάνωση των γνωσιακών διαδικασιών.
Οι αιτίες που οδηγούν στην εμφάνιση των ειδικών μαθησιακών διαταραχών είναι μέχρι σήμερα ασαφείς. Συχνά αποδίδονται σε δυσλειτουργία των γνωσιακών διαδικασιών, ιδιοσυστασιακής και νευρολογικής αρχής. Με δεδομένη τη σημαντική ετερογένεια των παιδιών με μαθησιακή δυσκολία, είναι πολύ πιθανό να ευθύνονται περισσότεροι του ενός μηχανισμοί για την εμφάνιση τους.
Ακόμη και σε καθαρά περιγραφικό επίπεδο δεν υπάρχει κοινά αποδεκτή αιτιολογική θεώρηση. Παρόλα αυτά, η επίδραση των συναισθηματικών παραγόντων δεν μπορεί να αγνοηθεί στην ανάπτυξη και την κλινική έκφραση των μαθησιακών δυσκολιών.
Μελέτες διδύμων έδειξαν ότι η επίπτωση ήταν στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη στους μονοζυγωτικούς από ότι στους διζυγωτικούς. Μεγάλες οικογενειακές μελέτες επιβεβαίωσαν την οικογενή φύση αλλά και τη γενετική ετερογένεια των μαθησιακών δυσκολιών. Πρόσφατες μελέτες ενοχοποιούν συγκεκριμένα γονίδια σε συγκεκριμένα χρωμοσώματα, αλλά τα ευρήματα αφορούν μικρό αριθμό ατόμων με πολύ εξειδικευμένη διαταραχή.
Η έρευνα των νευροβιολογικών παραγόντων που επηρεάζουν τις μαθησιακές διαδικασίες στηρίζεται στο γεγονός ότι στα περισσότερα άτομα επικρατεί το αριστερό ημισφαίριο. Εντούτοις, οι θεωρίες της «πλαγίωσης» αναγνωρίζουν ότι πολύπλοκες διαδικασίες, όπως π.χ. η ανάγνωση, απαιτούν τη συνεργασία και των δύο ημισφαιρίων. Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα που αφορούν την αριστεροχειρία. Βρέθηκε ότι τα δύο τρίτα των αριστερόχειρων έχουν, ως προς τις γλωσσολογικές λειτουργίες, αριστερή αντιπροσώπευση, όπως και οι δεξιόχειρες.

 www.fsa.gr
 ΑΓΩΓΗ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΥ
 ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
 topten
 MYALAS