ΖΩΝΤΑΣ ΜΕ ΕΝΑ ΑΤΟΜΟ ΠΟΥ ΠΑΣΧΕΙ ΑΠΟ ΑΝΟΙΑ
Πολύ συχνά τα μέλη των οικογενειών που φροντίζουν ένα αγαπημένο τους άτομο που πάσχει από την νόσο του Alzheimer, αισθάνονται μεγάλη ψυχική επιβάρυνση. Για να μπορέσουν όμως να αντιμετωπίσουν με πιο κατάλληλο τρόπο τις νέες καταστάσεις, χρειάζονται δύο εφόδια:
• τις κατάλληλες γνώσεις για να φροντίσουν τον συγγενή τους και
• υποστήριξη για να φροντίσουν την δική τους υγεία
Το φυλλάδιο αυτό στηρίζεται σε παρατηρήσεις που έγιναν σε οικογένειες που φροντίζουν ένα άτομο που πάσχει από τη νόσο του Alzheimer και θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε και εσείς καλύτερα τις συνέπειες της νόσου.
Το περιεχόμενό του βασίζεται μεταξύ άλλων σε ειδικά έντυπα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και σε στοιχεία της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας.
Η ΑΝΟΙΑ
Η άνοια εμφανίζεται ως αποτέλεσμα μιας εξελισσόμενης ασθένειας, η οποία καταστρέφει προοδευτικά τα κύτταρα του εγκεφάλου. Όταν γίνεται η διάγνωση από το γιατρό ότι ένα άτομο πάσχει από άνοια – Alzheimer ή μια άλλη μορφή άνοιας – αυτό συμβαίνει επειδή το άτομο εκδηλώνει συμπτώματα απώλειας μνήμης, διαταραχές της σκέψης και της συμπεριφοράς.
Τα πρώτα σημάδια που ίσως αντιληφθεί η οικογένεια είναι δυσκολία να θυμηθεί πρόσφατα γεγονότα και να διεκπεραιώσει καθημερινές εργασίες ρουτίνας. Το άτομο μπορεί, επίσης, να παρουσιάζει σύγχυση, αλλαγή προσωπικότητας ή συμπεριφοράς, περιορισμένη κρίση, δυσκολία στην ανεύρεση των κατάλληλων λέξεων, στην ολοκλήρωση των σκέψεων ή στο να ακολουθεί οδηγίες. Η νόσος Alzheimer είναι η πιο συνήθης αιτία της άνοιας. Επίσης συνηθισμένη μορφή είναι και η αγγειακή άνοια.
Η ΝΟΣΟΣ ALZHEIMER (πρωτοπαθής εκφυλιστική άνοια)
Η νόσος Alzheimer επηρεάζει τις περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν τη σκέψη, τη μνήμη και τη γλώσσα. Η έναρξη της νόσου είναι σταδιακή και η επιδείνωση της υγείας του ατόμου είναι συνήθως αργή. Τα αίτια της νόσου παραμένουν ακόμη άγνωστα και δεν υπάρχει θεραπεία.
Η νόσος Alzheimer πήρε την ονομασία αυτή από τον Dr Alois Alzheimer που το 1906 περιέγραψε κάποιες αλλαγές στο φλοιό του εγκεφάλου μιας γυναίκας που θεωρούσαν ότι είχε πεθάνει από μια άγνωστη ψυχική νόσο. Αυτές οι αλλαγές αναγνωρίζονται πλέον ως οι χαρακτηριστικές εγκεφαλικές αλλοιώσεις που προκαλεί η νόσος Alzheimer.
H Alzheimer επηρεάζει όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη, φύλο, φυλή ή γεωγραφικό χώρο και, παρότι εμφανίζεται συνήθως σε άτομα τρίτης ηλικίας, εντούτοις μπορεί να εμφανιστεί και σε μικρότερης ηλικίας άτομα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου Αlzheimer
Η Alzheimer μπορεί να επηρεάσει κάθε άνθρωπο με διαφορετικό τρόπο και οι επιπτώσεις της εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πώς ήταν το άτομο πριν την εμφάνιση της νόσου, π.χ. προσωπικότητα, φυσική κατάσταση και τρόπος ζωής. Τα συμπτώματα της νόσου Alzheimer μπορούν να γίνουν καλύτερα κατανοητά αν μελετηθούν μέσα στο πλαίσιο των τριών σταδίων ανάπτυξης της νόσου: πρώιμο, μέσο και όψιμο στάδιο.
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, κάποιος που πάσχει από Alzheimer δεν εμφανίζει όλα τα συμπτώματα ούτε όλοι εμφανίζουν την ίδια συμπτωματολογία. Τα στάδια ανάπτυξης της νόσου εξυπηρετούν τους συγγενείς και όσους φροντίζουν τους πάσχοντες ως ένας οδηγός κατανόησης της εξέλιξης της νόσου προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν πιθανά προβλήματα και να προγραμματίζουν ανάλογα την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών του πάσχοντα, αν και κανένα άτομο δεν θα βιώσει τη νόσο ακριβώς με τον ίδιο τρόπο όπως ένα άλλο.
Οι συγγενείς και όσοι φροντίζουν τους πάσχοντες πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι μερικά από τα παρακάτω συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται σε περισσότερα από ένα στάδια της νόσου, καθώς επίσης και ότι σε κάθε στάδιο μπορεί να μεσολαβούν σύντομα μεσοδιαστήματα διαύγειας.
Α. Πρώιμο στάδιο
Το πρώιμο στάδιο συχνά παραβλέπεται και λανθασμένα χαρακτηρίζεται από επαγγελματίες, συγγενείς και φίλους ως «γεράματα» ή ως ένα φυσιολογικό τμήμα της διαδικασίας γήρανσης και, καθώς η έναρξη της νόσου είναι βαθμιαία, είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς τον ακριβή χρόνο εμφάνισής της.
Το άτομο μπορεί:
• Να παρουσιάζει δυσκολίες με το λόγο
• Να παρουσιάζει σημαντική ελάττωση της μνήμης – ειδικά της βραχυχρόνιας
• Να δείχνει αποπροσανατολισμένος κατά διαστήματα
• Να χάνεται σε γνωστά μέρη
• Να δυσκολεύεται στη λήψη αποφάσεων
• Να δείχνει έλλειψη πρωτοβουλίας και κινητοποίησης
• Να παρουσιάζει σημάδια κατάθλιψης και επιθετικότητας
• Να παρουσιάζει μείωση των ενδιαφερόντων, των χόμπι και των δραστηριοτήτων του.
Β. Μέσο στάδιο
Καθώς η νόσος προχωρά, τα προβλήματα γίνονται πιο έντονα και περιοριστικά για τον πάσχοντα. Το άτομο που πάσχει από Alzheimer δυσκολεύεται στην καθημερινή του ζωή και δραστηριότητες. Μπορεί:
• να ξεχνά πολλά πράγματα – ειδικά πρόσφατα γεγονότα και ονόματα ανθρώπων
• να μη μπορεί πλέον να ζήσει μόνο του χωρίς δυσκολίες
• να μην είναι σε θέση να μαγειρέψει, να καθαρίσει ή να ψωνίσει
• να γίνει εξαρτημένο
• να χρειάζεται βοήθεια με την προσωπική του υγιεινή, π.χ. τουαλέτα, πλύσιμο και ντύσιμο
• να αυξηθεί η δυσκολία του στην ομιλία
• να παρουσιάζει προβλήματα περιπλάνησης και άλλες μη φυσιολογικές συμπεριφορές
• να χάνεται στο σπίτι και τη γειτονιά
• να έχει παραισθήσεις
Γ. Όψιμο στάδιο
Αυτό το στάδιο χαρακτηρίζεται από πλήρη εξάρτηση και έλλειψη δραστηριοποίησης. Η απώλεια της μνήμης είναι πολύ σοβαρή και οι σωματικές επιπτώσεις της νόσου είναι πλέον πολύ εμφανείς. Το άτομο μπορεί:
• Να έχει δυσκολία να φάει μόνο του
• Να μην αναγνωρίζει συγγενείς, φίλους και οικεία αντικείμενα
• Να παρουσιάζει δυσκολία στην κατανόηση γεγονότων
• Να μην είναι σε θέση να μετακινηθεί και να χάνεται μέσα στο σπίτι
• Να έχει δυσκολία στη βάδιση
• Να παρουσιάζει ακράτεια
• Να επιδεικνύει ακατάλληλη συμπεριφορά σε δημόσιους χώρους
• Να είναι περιορισμένο σε αναπηρική καρέκλα ή στο κρεβάτι
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υγεία – Πρόνοια 2000-2006» |