169x70_dicapro  peri.1  www.iatreion.gr
 
 
Κλινική εικόνα - 12/04/2008

γράφει η  ΞΗΡΟΥ ΜΑΡΙΑ
BSc, MSc ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

Κλινική εικόνα

Στην τελευταία ταξινόμηση των ψυχικών διαταραχών και διαταραχών συμπεριφοράς, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ICD – 10, 1992), οι μαθησιακές δυσκολίες αναφέρονται ως ειδικές αναπτυξιακές διαταραχές των σχολικών ικανοτήτων και διακρίνονται σε 6 διαγνωστικές κατηγορίες:

α). ειδική διαταραχή της ανάγνωσης
β). ειδική διαταραχή του συλλαβισμού
γ). ειδική διαταραχή των αριθμητικών ικανοτήτων,
δ). μικτή διαταραχή των σχολικών ικανοτήτων,
ε). άλλες αναπτυξιακές διαταραχές των σχολικών ικανοτήτων,
στ). αναπτυξιακή διαταραχή των σχολικών ικανοτήτων μη καθοριζόμενη.

Η κλινική εικόνα των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες διαφέρει ανάλογα με το είδος της μαθησιακής δυσκολίας αλλά και με τον τρόπο αντίδρασης σ ΄ αυτή, του παιδιού και της οικογένειας του.

Η πιο συχνή διάγνωση είναι η ειδική διαταραχή της ανάγνωσης – δυσλεξία. Η ανάγνωση είναι μια εξαιρετικά πολύπλοκη κινητική, αντιληπτική, γνωσιακή και γλωσσολογική διαδικασία. Για να μπορέσει το παιδί να αποκτήσει την ικανότητα της ανάγνωσης, πρέπει αφενός να έχει κατακτημένες μια σειρά από διαφορετικές ικανότητες και αφετέρου να είναι σε θέση να τις απαρτιώσει κατά τη διαδικασία της ανάγνωσης. Οι ικανότητες αυτές είναι αδρά οι εξής

Ικανότητα διάκρισης των φωνημάτων.
Επαρκής βραχεία γλωσσική μνήμη.
Ικανότητα διάκρισης της συντακτικής δομής των φράσεων και προτάσεων.
Δυνατότητα κατανόησης του συμβολικού νοήματος των λέξεων και των προτάσεων.
Διάκριση δεξιού-αριστερού, επάνω-κάτω.


Εκτός των ανωτέρω προϋποθέσεων, το παιδί πρέπει να μπορεί να μάθει πώς να μετασχηματίζει τα γράμματα σε ήχους, δηλαδή να μάθει να μετασχηματίζει τη σχηματική αναπαράσταση των γραμμάτων σε φωνητική αναπαράσταση.

Τα κλινικά χαρακτηριστικά της ειδικής αναπτυξιακής διαταραχής της ανάγνωσης είναι :

α), σοβαρή και επιμένουσα δυσκολία στην ανάγνωση, στην ορθογραφία και στο γράψιμο
β), φυσιολογική νοημοσύνη,
γ), καλή απόδοση στα μαθηματικά.

Συνήθως συνυπάρχουν ένα η περισσότερα από τα παρακάτω:
α), θετικό οικογενειακό ιστορικό,
β) σημεία φυσικού – σωματικού στρεςς κατά τη βρεφική ηλικία,
γ), καθυστέρηση στην εξέλιξη του λόγου,
δ), αλλεργίες,
ε), δυσκολία στη διάκριση αριστερού – δεξιού και
στ), ελάσσονα σημεία κινητικής διαταραχής.

Στο γραπτό λόγο, τυπικά λάθη είναι :

1. Στο επίπεδο του γράμματος:
α), αντικατάσταση παρόμοιων σχηματικά γραμμάτων (αδεργός αντί αδελφός),
β), σύγχυση στην ακουστική διαφοροποίηση των φθόγγων (μάσεψε αντί μάζεψε).

2. Στο επίπεδο της συλλαβής:
α), αντιστροφή των γραμμάτων (αν αντί να),
β), παράλειψη γραμμάτων (δίκους αντί δίσκους),
γ), αντικατάσταση γραμμάτων (χαρογράφησαν αντί χορογράφησαν),
δ), πρόσθεση συλλαβών (μάθηθημα αντί μάθημα).

3. Στο επίπεδο της λέξης και της φράσης:
α), αντιστροφή συλλαβών (νάμα αντί μάνα),
β), παραλείψεις συλλαβών (διάβουμε αντί διαβάζουμε),
γ), σύγχυση χρήσης συμφωνικών συμπλεγμάτων (πάτρι αντί πάρτυ),
δ), αντικαταστάσεις λέξεων (πρόγραμμα αντί πράγματα).
Μια άλλη ομάδα παιδιών παρουσιάζει μειονεξία των αριθμητικών ικανοτήτων. Η ειδική αναπτυξιακή διαταραχή των αριθμητικών ικανοτήτων παρουσιάζει ως κύριο κλινικό χαρακτηριστικό της τη μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στην αναμενόμενη και την πραγματική επίδοση του παιδιού στην κατανόηση και εκτέλεση των αριθμητικών πράξεων, καθώς και στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του για την επίλυση προβλημάτων, με δεδομένη τη φυσιολογική του νοημοσύνη και την επαρκή του εκπαίδευση.

Τα πιο συχνά κλινικά ευρήματα είναι :
Δυσκολία εκμάθησης των ονομάτων των αριθμών
Δυσκολία επανάληψης μιας αριθμητικής αλληλουχίας
Δυσκολία καταγραφής των αριθμητικών συμβόλων
Δυσκολία κατανόησης των εννοιών «συνδέω» και «χωρίζω»
Δυσκολία εκμάθησης της ακριβούς έννοιας των συμβόλων των αριθμητικών πράξεων και χρησιμοποίησης τους.
Δυσκολία εκτέλεσης βασικών πράξεων από μνήμης
Δυσκολία κατανόησης της έννοιας «αξία» και απόδοσης της στα αριθμητικά μεγέθη.
Δυσκολία ευθυγράμμισης των αριθμητικών ψηφίων κατά την επίλυση προβλημάτων
Αδυναμία εκτέλεσης ακριβών υπολογισμών
Δυσκολία κατανόησης προφορικών προβλημάτων
Δυσκολία κατανόησης και απόδοσης των στοιχείων με γραφικές αναπαραστάσεις.
Σε πολλές περιπτώσεις παιδιών είναι δυνατό να συνυπάρχουν περισσότερες από μία ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Συχνότερα είναι μειωμένες τόσο οι ικανότητες διεξαγωγής αριθμητικών υπολογισμών, όσο και οι δεξιότητες ανάγνωσης ή συλλαβισμού. Αυτές οι περιπτώσεις χαρακτηρίζονται ως μικτή διαταραχή των σχολικών ικανοτήτων και η κλινική τους εικόνα αποτελείται από συνδυασμό των κλινικών χαρακτηριστικών της κάθε μορφής.

 dok.1
 ΑΓΩΓΗ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΥ
 ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
 www.fsa.gr
 MYALAS